XỬ LÝ NHỚT BẠT - NẤM - KÝ SINH TRÙNG - KHUẨN

Nhớt bạt, nấm, ký sinh trùng, khuẩn (NNKK) hiện diện trong ao lót bạt tức chất lượng nước chưa đảm bảo cho tôm nuôi. NNKK làm thiệt hại rất lớn cho người nuôi tôm cụ thể như tôm ăn giảm, sức đề kháng yếu, đường ruột kém, dần dần làm tôm chết sớm, chất lượng tôm thịt kém.

1. Mối tương quan giữa nhớt bạt - nấm - ký sinh trùng - khuẩn

Việc hình thành nhớt, nấm, ký sinh trùng, khuẩn cao là do ao nuôi làm chưa tốt hai vấn đề. Thứ nhất, việc xử lý nước ao sẵn sàng chưa tốt, các vật chủ trung gian như hào chỉ, hai mảnh, EHP.., còn tích tụ và kéo vào ao nuôi. Ngoài ra, tôm sống tự nhiên nên cần phục hồi nước lại như tự nhiên không phèn và có hệ men vi sinh hoạt động ổn định mới cấp vào ao nuôi.

Hình nấm đồng tiền hay chân chó xuất hiện tại hệ thống nuôi tôm thẻ thực nghiệm công ty Etech STC.

Hình tôm bươi ăn ổ NNKK làm phân bị màu trắng và lỏng, tại nơi thực nghiệm nuôi tôm công ty Etech STC.

Thứ hai, nước ao nuôi biến động - hệ men vi sinh chưa đảm bảo. Với hệ oxy và quạt trao đổi chất lớn, mực nước thấp - ánh sáng chiếu nhiều- lượng thức ăn đưa vào nhiều- tích tụ trong ao nhiều và tải lượng ngày càng lớn. Khi tải lượng quá lớn khả năng xử lý của men vi sinh trong ao không đáp ứng làm “mất cân bằng” và nước xuất hiện các hiện tượng đầu tiên là nhớt bạt, kế đến tảo tàn bám lên tạo thành đốm đen bên trong, kế đến là sự tích tụ càng lúc càng dày và bám chặt của các hợp chất lơ lửng như vôi, các chất hữu cơ.., và dần dần kết tụ to dần thành ổ lớn - tôm chúng bươi quào kiếm ăn nên có ổ thì tạo hình giống chân chó, có ổ dày hơn hình giống đồng tiền người nuôi tôm gọi đây là nấm đồng tiền hay nấm chân chó.

Với ổ này, chúng là một tập hợp polyme của các polysaccharide ngoại bào, protein, lipid và DNA [Biofilm - Wikipedia], khi đó chúng là nơi sống thuận lợi hay chỗ bám cho các loài nấm, khuẩn, EHP… và lớp này chất lượng dinh dưỡng cho tôm kém.

Hình nấm đồng tiền hay chân chó đã hết sau 7 ngày sử dụng STC K9 tại nơi thực nghiệm công ty Etech STC.

Hình nấm đồng tiền hay nấm chân chó bị tôm cắn ăn và bong tróc sau 7 ngày xử lý STC K9.

2. Ảnh hưởng ao nuôi khi có nhớt bạt - nấm - ký sinh trùng - khuẩn

NNKK làm tôm ăn giảm vì chúng ăn các nấm, lớp nhớt hay các chất lơ lửng bám lên bạt và ít ăn thức ăn công nghiệp đưa vào. Lớp NNKK chất lượng dinh dưỡng kém tôm ăn phải chúng đề kháng yếu, màu sắc tôm nhợt nhạt, dần dần bị ốp thân và người nuôi thu non dẫn đến chất lượng tôm thịt giảm giá trị lớn. Tôm ăn lớp NNKK làm hư đường ruột vì lớp này là ổ nấm, khuẩn, EHP trú ẩn do đó làm tôm thải ra phân lỏng, phân trắng.

Hình tôm bị phân trắng khi hồ xuất hiện lớp NNKK tại nơi thực nghiệm công ty Etech STC.

3. Giải pháp ngừa nhớt bạt - nấm-ký sinh trùng- khuẩn cao

Sau hơn 10 năm nghiên cứu và trình diễn nhiều mô hình chúng tôi đưa ra một số giải pháp ngừa NNKK cho ao lót bạt như sau:

• Thiết kế ao nuôi chạy quạt gom tốt hạn chế các đường ống, đĩa oxy, một số giá đỡ làm cản trở dòng chảy hay làm nơi tích tụ, ao nuôi thiết kế chưa tốt có nhiều nơi nước ít trao đổi làm điều kiện tốt cho phân tôm, tảo tàn, các chất lơ lửng…tích tụ, tồn đọng.
• Chủ động nuôi tôm nhiều giai đoạn sang chuyển tôm hay thu tỉa - bình quân 20 ngày chuyển ao 1 lần hoặc tải lượng ao nuôi ăn tổng thức ăn/ngày/ao 1.500m3 khoảng 40kg - 45kg thì chuyển thưa ra. Khi size tôm dưới 100 con/kg có thể thu tỉa khi tải lượng tôm lớn hơn 2kg tôm/m3 nước.
• Mực nước ao nuôi giữ cao sát chân bờ từ 1m - 1.2m trở lên để giữ hệ men vi sinh trong ao ổn định.

Hình sản phẩm TS-39.

• Xử lý ban đầu bằng STC F200, giải quyết triệt để các vật chủ trung gian gây bệnh như: hào chỉ, 2 mảnh, ốc đinh, ký sinh trùng…
• Sử dụng trung hòa phèn, giải độc nước bằng STC ZONE vì hóa chất làm ảnh hưởng hệ men vi sinh trong ao nuôi.
• Sử dụng men vi sinh STC-BIO ủ cho ao sẵn sàng để gây hệ vi sinh trước khi cấp vào ao nuôi.
•  Ao nuôi bổ sung và duy trì liên tục mỗi ngày hệ men vi sinh như TS-39 + STC FLOCK để tạo giá thể ngôi nhà cho vi sinh sống và phát triển, duy trì ổn định từ đó tảo ổn định.
• Định kỳ 5 ngày lần sử dụng STC K9 phá vỡ “lớp màng sinh học” lớp nhớt, không tạo nơi trú ẩn cho nấm và khuẩn phát triển liều 500g STC K9/2.000m3 nước. Tôm về lớn sau 1 tháng tuổi xử ký STC K9 định kỳ 3 ngày tạt 1 lần liều 1 gói/2.000m3 nước. Cho ăn ủ tăng sinh men STC Clean và STC 22 lấy mỗi loại 50% trộn vào thức ăn cho ăn suốt các cữ ăn trong quá trình nuôi.

4. Giải pháp điều trị khi xảy ra nhớt-nấm-ký sinh trùng-khuẩn

Khi thấy NNKK xuất hiện đồng nghĩa với việc ao nuôi đã tích tụ hay quá trình vận hành và xử lý nước chưa đảm bảo, do đó sẽ có hai hướng tác động để điều trị đó là xử lý nước và cho tôm ăn theo các bước sau:

Hình sản phẩm STC K9.

Bước 1: Xem lại việc nước cấp từ ao sẵn sàng chưa đúng loại. Giảm thức ăn lại khoảng 20% -30%. Sau đó trên ao nuôi tạt STC K9 liều 1 gói/1.500m3, liên tục 2-3 lần mỗi lần cách nhau 12 tiếng.

Bước 2: Chạy quạt hết công suất liên tục 24/24 trong 2-3 ngày điều trị. Tạt men vi sinh TS-39 đã kích hoạt đường mật theo công thức: 1kg TS-39 + 5kg đường mật cho 1.500m3 sục khí 2-3 tiếng sử dụng,  đồng thời sau 12 tiếng tạt STC K9 và sử dụng 2-3 lần.

Bước 3: Cho ăn STC CLEAN 6 gam/kg thức ăn + STC GAN + STC ZCOR liều 5ml/kg thức ăn, các dinh dưỡng pha chung nước men STC 22 đã ủ liều 10%-15% trọng lượng thức ăn,  trộn vào thức ăn và cho ăn liên tục các cữ ăn trong suốt  quá trình nuôi.

Hình sản phẩm STC CLEAN.

5. Kết luận & khuyến nghị

• Nuôi tôm nên ngừa là chính để giảm rủi ro và giảm chi phí vụ nuôi.
• Khi xuất hiện NNKK cần giải quyết nhanh triệt để trong 2-3 ngày.
• Việc nuôi chủ động sang chiết nhiều giai đoạn giúp người nuôi giảm chi phí và là giải pháp tối ưu, tuy nhiên khi tôm lớn nên thu tỉa vì tôm lớn sang chiết khi bệnh hoặc yếu sẽ hao hụt nhiều hơn tôm nhỏ.

Hình sản phẩm STC ZCOR.

                                                                                                                                                                      Ths. Lê Trung Thực