GIẢI ĐỘC GAN, TỤY TRONG NUÔI TÔM SIÊU THÂM CANH - Etech STC

Tại sao cần phải giải độc gan tụy cho tôm?

Chức năng của gan tụy của tôm.

• Gan tụy là cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể của tôm, nó là một cơ quan thuộc đường tiêu hóa của tôm (gọi là tuyến ruột giữa), nằm ở phần sau của ngực và ở phần bụng trước tim, có màu nâu vàng. Gan tụy đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh trưởng và sinh sản của tôm với các chức năng như sau:

 Hình 1. Cấu tạo của gan tụy tôm và một số cơ quan khác bên trong của tôm.

Hình 2. Tôm thẻ chân trắng đạt size lớn nhờ gan tốt, được nuôi tại Farm Đức Thuận Kiên Giang.

• Tổng hợp và tiết ra các enzyme để tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng, giúp chuyển hóa lipid (chất béo) và carbohydrate (chất bột đường)
• Vận chuyển các chất dinh dưỡng dự trữ đến cơ, tuyến sinh dục và các mô khác trong quá trình tăng trưởng và sinh sản. Đồng thời, nó dự  trữ và cung cấp năng lượng cho quá trình lột xác của tôm, khi tôm đói hoặc khi tôm sinh sản.
• Giải độc và chuyển hóa các độc tố sinh ra từ quá trình trao đổi chất, chất độc do vi khuẩn, vi nấm hoặc do dùng kháng sinh quá liều.
• Hỗ trợ quá trình tạo máu và giúp cho việc tăng cường miễn dịch của tôm.

Những ảnh hưởng xảy ra khi gan tụy của tôm bị tổn thương

• Chức năng tiêu hóa của tôm bị ảnh hưởng trực tiếp khi gan và ruột tôm bị tổn thương. Ban đầu các cơ quan này bị nhỏ lại và gan teo nhỏ. Sau đó, chúng trở nên nhợt nhạt, ruột xuất hiện phân trắng và trở nên đỏ.
• Gan tôm bị tổn thương không có khả năng phân hủy, bài tiết các độc tố và các hợp chất độc hại, làm tổn thương nhung mao ruột, gây ảnh hưởng đến ruột dẫn đến các bệnh phân lỏng, phân sống…trên tôm.
• Gan tôm bị tổn thương sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự tăng trưởng và sức khỏe của tôm.

Gan tôm như thế nào mới tốt và nguyên nhân gây ảnh hưởng chức năng gan

Đặc điểm gan tôm trong trạng thái khỏe mạnh

• Gan tôm thẻ có màu sắc bình thường là màu nâu vàng hoặc nâu đen. 
• Khi ngửi gan, thấy có mùi tanh đặc trưng.
• Dịch gan có màu nâu vàng sệt, không chảy khi bị bóp ra.
• Có thể dễ dàng quan sát tuyến gan tụy ở phần đầu ngực.
• Nếu quan sát kỹ tôm, nhìn từ ngoài vỏ giáp thấy màng bao gan có màu vàng nhạt, bọc một nửa gan dưới.
• Gan có kích thước bình thường, rộng tới hai mép mang, dài ngang với cổ giáp, nhìn rõ ràng.
• Có thể quan sát thấy rõ dạ dày hình hạt gạo màu đen, nâu đen rõ rệt.

Hình 3. Hình gan tôm khỏe mạnh ở  Farm Đức Thuận Kiên Giang.

Nguyên nhân gây ảnh hưởng chức năng gan của tôm

• Chất lượng thức ăn: Việc sử dụng thức ăn kém chất lượng không đủ vitamin, đạm và các chất béo bị oxy hóa ôi thiu, thức ăn hết date không được bảo quản tốt sẽ bị nấm mốc sinh ra nhiều độc tố dễ gây viêm gan và hư ruột tôm, kết hợp với các kích thích từ môi trường bên ngoài có thể dẫn đến một số bệnh nặng hơn về gan tụy và đường ruột tôm.
• Lạm dụng kháng sinh: Việc người nuôi thường xuyên sử dụng một loại kháng sinh hoặc kết hợp nhiều loại kháng sinh để phòng bệnh hoặc trị bệnh cho tôm liên tục trong suốt quá trình nuôi với liều lượng quá cao chính là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng trực tiếp đến gan tụy tôm. Bởi vì thuốc kháng sinh không chỉ điều trị bệnh mà còn sản sinh ra nội độc tố gây tổn hại đến chức năng gan tụy của tôm. Do đó, nếu quá trình sử dụng kháng sinh quá liều kéo dài mà không được giải độc kịp thời, gan tôm sẽ trở nên chai cứng, teo nhỏ, bị rối loạn chức năng, mất khả năng giải độc cho cơ thể tôm và mất khả năng hấp thu chất dinh dưỡng. 
• Chất lượng môi trường nước: Tôm chỉ sinh trưởng tốt và cho năng suất cao khi điều kiện môi trường phù hợp và ổn định. Môi trường ao nuôi xấu, tồn dư nhiều chất hữu cơ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại phát triển, xâm nhập vào hệ thống gan tụy của tôm gây bệnh cho tôm. Ngoài ra, nước cấp vào bị nhiễm phèn, nhiễm hóa chất tồn lưu như Clo, CuSO4, decis, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ cỏ và kim loại nặng cũng làm tổn thương gan tụy, gây sưng gan, teo gan, tôm chậm lớn và có thể chết hàng loạt.
• Tảo độc: Khi các loài tảo độc phát triển mạnh thuận lợi vi khuẩn phát triển trong ao nuôi khi chúng ký sinh đường ruột đủ mật độ sẽ tiết ra những độc tố gây nhiễm độc cho gan tôm. Ngoài ra khi tảo tàn, hay rớt tảo tôm dễ hư đường ruột, các xác tảo, nhớt bạt, là nơi chứa ổ ký sinh trùng - Gregarine  phát triển chúng bám vào thức ăn hoặc tôm ăn các chất  này dễ bị đường ruột và hư gan.
• Vi khuẩn: Vi khuẩn trong môi trường nước ao và vi khuẩn đường ruột luôn tác động qua lại với nhau qua các hoạt động tiêu hóa, thức ăn đi vào ruột, nước di chuyển qua đường miệng… Nếu vi sinh vật trong nước là vi khuẩn có lợi sẽ hỗ trợ cải thiện sức khỏe tôm, nhưng nếu hệ vi sinh vật trong nước chứa nhiều vi khuẩn có hại như Vibrio chúng sẽ gây bệnh cho tôm, đặc biệt là tiết độc tố, làm rối loạn chức năng gan trong hệ thống tiêu hóa của tôm và phá hủy các mô gan tụy của tôm một cách nhanh chóng, khiến cho gan tụy tôm bị sưng, teo nhỏ và mềm nhũn.

Một số bệnh về gan trên tôm thẻ chân trắng

Bệnh teo gan

• Khi tôm thẻ bị bệnh teo gan, gan tôm bị nhỏ lại, có màu đen và chai hoặc dai.  Quan sát gan tôm thẻ bị tách ra thấy gan tôm bị teo, không vỡ, còn nguyên khối và khi lăn trên ngón tay trỏ và ngón tay cái thấy gan tôm dai như cao su.

  Hình 4. Tôm nuôi siêu thâm canh bị bệnh gan, gan  bị teo, gan trắng mờ và trống đường ruột (A), gan bị sưng, lem mờ và gan không rõ nét( B).

Bệnh nhũn gan, vàng gan

• Khi bị bệnh nhũn gan và vàng gan, gan tôm thẻ bị nhũn, dễ vỡ và có màu vàng nhạt. Khi tách gan tôm thẻ ra khỏi đầu tôm, gan sẽ vỡ, chất dịch chảy ra, không còn nguyên khối nữa. Tôm bị bệnh này có biểu hiện là ăn yếu hoặc nặng hơn là bỏ ăn, dần dần bị bệnh phân trắng, phân lỏng, trống ruột và rớt đáy hoặc tấp mé.

Hình 5. Hình tôm thẻ chân trắng bị gan trắng, nhũn  gan và  ruột trống (C), gan không đồng đều, vàng gan, gan không gom và trắng gan (D).

Hình 6. Tôm công nghiệp ao đất bị vàng gan và teo gan tại Cà Mau 8/2019.

Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND)

• Nguyên nhân của bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) trên tôm thẻ chân trắng được xác định là do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus và Vibrio harveyi  gây ra. Chúng ký sinh trong đường ruột tôm và khi phát triển đến mật độ cao thì độc tố chúng  tiết ra sẽ đủ gây ảnh hưởng gan tụy tôm. Tôm thẻ bị bệnh có khối gan tụy teo, gan tụy có màu nhạt đến trắng, ruột tôm rỗng không có thức ăn hoặc bị đứt đoạn, tôm thường bị mềm vỏ và tỷ lệ tôm chết khá cao.

Giải pháp giải độc gan bằng thảo dược từ công ty Etech STC

Giải pháp phòng các bệnh về gan

• Việc sử dụng thảo dược để bổ sung tăng cường chức năng gan và giải độc gan cho tôm là rất cần thiết và an toàn. Trong đó, STC GAN sản phẩm được công ty Etech STC sản xuất và bào chế từ thảo dược tự nhiên với các thành phần có lợi cho gan tôm như sorbitol, methionine, acid amin, cây cao mật nhân và cây cao diệp hạ châu. Đây là sản phẩm tối ưu có nguồn gốc từ thảo dược, rất tốt cho gan tôm, có tác dụng phòng chống các bệnh trên gan, giúp giải độc gan nhanh chóng, giúp gan phục hồi tốt sau khi bệnh và có tác dụng bổ gan rất tốt.
• Ngoài các thành phần chính STC GAN còn được bổ sung thêm các thành phần khác bao gồm:
  • Sorbitol: Sorbitol có vai trò kích thích sự tiết mật và các enzyme tiêu hóa, giúp quá trình tiêu hóa thức ăn của tôm đạt hiệu quả cao hơn. Đồng thời, sorbitol còn có khả năng kích thích việc tiết ra một số hormone nhằm duy trì hoạt động bình thường của gan và cơ thể. Do đó, sorbitol cùng với các chất khác có nhiệm vụ tăng cường chức năng gan, đặc biệt chức năng gan tụy ở tôm, phòng chứng gan sưng (hoại tử gan), đào thải độc tố, giúp đề kháng tốt với bệnh; kích thích quá trình tiêu hóa và tăng hiệu quả sử dụng thức ăn. 
  • Methionine: Methionine giúp tăng cường sinh trưởng, có ảnh hưởng đến chức năng gan tụy, điều hòa trao đổi lipid, cần cho quá trình đồng hóa và dị hóa. Thiếu methionine tôm sẽ chậm lớn, hấp thu thức ăn kém và gan dễ bị tổn hại. 
  • Axit amin: là thành phần quan trọng, cấu thành nên các protein khác nhau, đảm nhiệm nhiều vai trò và chức năng trong các hoạt động của tôm. Ngoài ra, axit amin còn có tác dụng tổng hợp nên những loại nội tiết tố và chất dẫn truyền thần kinh cần thiết để hỗ trợ cho các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, cải thiện sức khỏe của tôm.
  • Cao mật nhân: Công dụng của cao mật nhân giúp mát gan, bảo vệ chức năng gan chống vi khuẩn tấn công và kích thích đường tiêu hóa, giúp gia tăng tốc độ tái tạo của các tế bào gan. Giải độc gan tăng cường hệ miễn dịch chức năng gan.
  • Cao diệp hạ châu: Các chiết xuất từ diệp hạ châu trong khẩu phần ăn sẽ hoạt động như một chất kích thích miễn dịch cho tôm, loại bỏ độc tố trong cơ thể, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường tiêu hóa, từ đó cải thiện tốc độ tăng trưởng, tăng cường phản ứng miễn dịch và khả năng đề kháng của tôm đối với sự lây nhiễm của vi khuẩn.
  • Atiso (Cynara scolymus) là một loại cây chứa nhiều hợp chất có tác dụng chống vi khuẩn, chống viêm và chống oxi hóa. Các flavonoid và cynaropycrin có trong atiso có thể giúp bảo vệ gan bằng cách ngăn chặn sự mất tổn của tế bào gan, cũng như giúp tăng bài tiết mật và giảm mức cholesterol trong cơ thể. Ngoài ra, atiso còn có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp cải thiện triệu chứng tiêu chảy và táo bón. Nó cũng có khả năng làm giảm các triệu chứng chứng rối loạn tiêu hóa như khó tiêu, đầy bụng, và chướng bụng.

Hình 8. Cây mật nhân (bên trái) và cây diệp hạ châu (bên phải).

• Liều dùng: 
  • Ăn STC GAN tôm nhỏ 10ml, tôm lớn 5ml/kg thức ăn, ăn 2 cữ/ngày vào buổi chiều trong suốt vụ nuôi để bảo vệ gan, giải độc gan.
  • Định kỳ kìm khuẩn 5 ngày/ 1 lần, trộn ASG 08 liều 10ml/kg thức ăn, ăn cữ sáng, ăn 2 ngày liên tục để ngừa các bệnh về gan và ruột.
  •  Diệt khuẩn bằng STC K9 1kg/2.000 m3, 5 ngày/lần.

Hình 9. Hình sản phẩm STC GAN thảo dược dạng nước trích ly từ cây mật nhân và diệp hạ châu của Cty Etech STC.

Giải pháp trị các bệnh về gan

Khi phát hiện tôm bị nhiễm độc gan trong giai đoạn đầu, có thể trộn phối hợp thuốc giải độc gan STC GAN vào khẩu phần ăn của tôm để hỗ trợ cải thiện chức năng gan và tăng cường sức đề kháng…. Đồng thời, bổ sung chế phẩm vi sinh STC CLEAN vào thức ăn và tạt khoáng SJC 009  để cải thiện hệ thống miễn dịch của tôm. Quy trình điều trị gan tuân thủ trong đấm ngoài xoa  và việc giải độc gan diễn ra xuyên suốt quá trình nuôi không dừng lại được vì tôm càng lớn thì lượng thức ăn phải nạp vào cơ thể càng nhiều. Do đó, mỗi ngày cần hỗ trợ giải độc cho gan tôm được khỏe mạnh và giúp tôm phát triển tốt.

• Bước 1: Giảm lượng thức ăn của mỗi cữ ăn từ 30 - 50%, diệt khuẩn môi trường nước ao nuôi bằng STC K9 với liều lượng 1kg/2.000 m3 nước, chạy quạt nhiều và chuẩn bị oxy viên hoặc STC YUCCA 99.
• Bước 2: Cho tôm ăn G 7 hoặc ASG 08 kết hợp STC HUFA hoặc STC ZCOR  vào 2 cữ sáng và trưa với liều lượng 10 (gam/ml)/kg thức ăn. Vào 2 cữ chiều, cho tôm ăn STC GAN + STC HUFA, liều lượng mỗi loại là 15 gam/kg thức ăn, cho ăn liên tục 2 ngày. Tăng thời gian siphon nhiều hơn và siphon nhiều lần cả ngày và đêm.
• Bước 3: Vào ngày 2, diệt khuẩn bằng STC K9 thêm lần thứ 2 vào buổi sáng để chống tái nhiễm và diệt triệt để lượng khuẩn trong ao. Vào buổi tối trong các đêm điều trị nên rải trực tiếp oxy viên đều khắp ao liều lượng 3kg/2.000 m3 nước. Sau 12 tiếng diệt khuẩn, có thể sử dụng vi sinh TS-39 + STC-BIO để gây hệ vi sinh có lợi trong ao nuôi. 
• Bước 4: Ngày thứ 3 sáng và trưa cho ăn 2 cữ  AQUA SH hoặc ZYM AQUA kết hợp STC ZCOR liều mỗi loại 15 (gam/ml)/kg thức ăn.  Chiều, tối cho tôm ăn STC GAN + STC HUFA liều lượng mỗi loại là 15 (gamml)//kg thức ăn.

Theo nghiên cứu gần đây của STC tôm, việc cho tôm ăn sản phẩm bổ gan định kỳ là rất tốt, giúp tôm phục hồi chức năng gan, giải độc gan và không mắc các bệnh về gan. Trong trường hợp tôm bị bệnh về gan và mức độ nặng rớt đáy 10-20%, kết quả nghiên cứu cho thấy rằng khả năng phục hồi sau khi điều trị đạt khoảng 60% trên tổng số các con tôm bị bệnh trong 3-4 ngày hồi phục.

Giải pháp xử lý môi trường nước ao nuôi an toàn bằng acid hữu cơ - STC K9

Kết luận và khuyến nghị

• STC GAN là sản phẩm dạng thảo dược giải độc gan cho tôm, cá, giúp phục hồi và tái tạo gan khi gan tôm, cá  bị tổn thương do các tác nhân xấu trong môi trường nước, thức ăn hay thuốc kháng sinh điều trị với các tác dụng như sau:
  • Tăng cường chức năng và hệ miễn dịch của gan tụy.
  • Giải độc, loại bỏ chất độc và chất kháng sinh có trong tôm.
  • Là thảo dược thiên nhiên nên rất an toàn và không tồn lưu trong môi trường ao.
  • Giúp tăng khả năng tiêu hóa, bài tiết, giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa của tôm và tăng hiệu quả thức ăn.
  • Bổ sung Sorbitol, methionine, lysin, mật nhân, diệp hạ châu…cần thiết cho quá trình hỗ trợ chức năng gan và giúp cho sự tăng trưởng và phát triển của tôm, cá.
• G7 hoặc ASG 08 dùng để phòng ngừa các bệnh về gan, ăn định kỳ 5 ngày/lần và dùng để điều trị các bệnh về gan tụy, trống ruột, phân trắng, phân lỏng rất hiệu quả đã được người nuôi tin dùng hơn 10 năm nay. Tham khảo thêm link: [https://www.youtube.com/watch?v=QbuhtlkSM8k  ].
• STC K9 acid hữu cơ diệt khuẩn, nấm, kìm hãm tảo rất hiệu quả, an toàn đối với môi trường và ít sốc đối với tôm, cá.
• Tuy nhiên, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Người nuôi cần chủ động sát khuẩn, vệ sinh ao nuôi trước và sau mùa vụ, chọn mua thức ăn chất lượng tốt và bảo quản đúng theo hướng dẫn và điều phối khẩu phần ăn khoa học… để duy trì sức khỏe cho đàn tôm, đảm bảo đạt được năng suất cao.
• Để tìm hiểu thêm về qui trình nuôi và kỹ thuật nuôi tôm cá, ếch, lươn, bà con hãy truy cập website của công ty Etech STC: www.etechstc.com

Sản phẩm chính dùng điều trị các bệnh về gan
 

Viết bài: Ks Nguyễn Hữu Có, Ths Trần Kim Ngoan

Chỉnh bản thảo: Ths Tô Kim Thúy

Duyệt nội dung:  Ths Lê Trung Thực

Từ khóa tham khảo thêm:

• Tăng cường chức năng và hệ miễn dịch của gan tụy.
• Giải độc, loại bỏ chất độc và chất kháng sinh có trong tôm.
• Là thảo dược thiên nhiên nên rất an toàn và không tồn lưu trong môi trường ao.
• Giúp tăng khả năng tiêu hóa, bài tiết, giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa của tôm và tăng hiệu quả thức ăn.
• Bổ sung Sorbitol, methionine, lysin, mật nhân, diệp hạ châu…cần thiết cho quá trình hỗ trợ chức năng gan và giúp cho sự tăng trưởng và phát triển của tôm, cá.
• GIẢI ĐỘC GAN TRONG  NUÔI TÔM SIÊU THÂM CANH- STC.
• Giải pháp giải độc gan bằng thảo dược từ Etech STC.
• Một số bệnh về gan trên tôm thẻ chân trắng.
• Gan tôm như thế nào mới tốt và nguyên nhân gây ảnh hưởng chức năng gan.
• Phòng bệnh hơn chữa bệnh.
• Giải pháp xử lý môi trường nước ao nuôi an toàn bằng acid hữu cơ - STC K9